|
|
Eenvoud
Eenvoud
Een gezegde in onze taal dat steeds meer wordt gebruikt, is de uitdrukking ‘door de bomen het bos niet meer zien’. Daarmee wordt – volgens de ‘dikke’ Van Dale – bedoeld dat je ‘door te veel op bijzonderheden te letten, het geheel in onderling verband niet meer overziet’.
Het lijkt me een veeg teken dat je dit gezegde steeds vaker hoort. Dat duidt er op, dat een groeiend aantal mensen bij allerlei zaken het gevoel heeft dat zij niet meer snappen waar het nu eigenlijk om gaat. Een berucht voorbeeld daarvan is de belastingwetgeving. Of die foto met twintig verkeersborden aan één lantaarnpaal. Enfin, te flauw om nu allerlei open deuren in te trappen.
In de dagen van Jezus is er ook zo’n situatie ontstaan. Veel gewone mensen weten door de veelheid van geboden en verboden niet meer waar het in de kern om gaat in de wet, in die richtingwijzers ten leven van Godswege. Nog moeilijker om je eigen leven dan ook te oriënteren op dat heilig onderricht. Mensen voelen zich daardoor stuurloos. En zij worden helemaal doodongelukkig als hen dat ook nog kwalijk wordt genomen.
Jezus heeft oog en hart voor die mensen. Als Joodse leermeester vat Hij die zeshonderddertien verboden en geboden samen in die tweeslag, die volgens het twaalfde hoofdstuk van het Marcus-evangelie luidt: “Hoor, Israël: alleen de Eeuwige is onze God. U moet de Eeuwige, die uw God is, liefhebben met hart en ziel, in al uw gedachten en met inzet van al uw krachten. En: u moet uw naaste liefhebben als uzelf”.
Terzijde: over dat getal van zeshonderddertien verboden en geboden zegt een diepzinnige Joodse uitleg dat dat de som is van de 365 dagen van ons Juliaanse jaar en de 248 botten en botjes waaruit het menselijk lichaam bestaat; wij mensen worden dus opgeroepen God, de naaste en onszelf lief te hebben met ons hele existentie - elke dag weer.
Als je door de bomen het bos niet meer ziet, dan is het leven overwoekerd door een wildgroei die het zicht op de kern van het leven verduistert.
Kent u dat gevoel ook? Je bent met duizend-en-één dingen bezig maar eigenlijk heb je het gevoel dat je niets écht doet. Je hebt talrijke contacten maar eigenlijk nauwelijks échte vrienden. Honderden regels maar hoe langer hoe minder richting. Je doolt rond, het vreet energie, maar van dat bos genieten – wat de bedoeling is – komt weinig of niets terecht.
Wat is het dan een openbaring als je de eenvoud wordt teruggegeven! Dat je weer ziet en voelt waar het in je leven wel en niet om gaat. Vaak komt die eenvoud terug door oorzaken van buitenaf. Bijvoorbeeld door een verliessituatie waardoor je geconfronteerd wordt met de kernvragen van het leven. Of door het leren kennen van een andere cultuur waardoor je een spiegel wordt voorgehouden. Of door de ontmoeting met een mens uit één stuk, die de belichaming is van die eenvoud.
Ik haast me er bij te zeggen dat eenvoud geen simpelheid is. Niets is zo gevaarlijk als simplificatie met haar quasi-oplossingen op politiek en godsdienstig gebied, die alleen maar verschrikkelijk onheil kunnen aanrichten.
Jezus schenkt in die wirwar een dubbele eenvoud. Hij vat die veelheid van verboden en geboden samen in die tweeslag van God liefhebben en de naaste. Zelfs die tweeslag is voor ons kennelijk nog te ingewikkeld. Wat tobben en ruziën wij wat af welke van die twee belangrijker is: God liefhebben of de naaste (en jezelf niet te vergeten!). Hele kerkscheuringen zijn daarvan het gevolg. En natuurlijk hebben we er ook weer etiketten voor: je gelooft ‘horizontaal’ of ‘verticaal’. Ik stel me zo voor dat onze Goede God niet weet of Hij/Zij daar om moet lachen of huilen.
Voor Jezus zijn dat God liefhebben en de naaste de twee zijden van één en dezelfde medaille. Niet te scheiden, hooguit te onderscheiden. Als die tweeslag echt geleefd wordt, dan is dat onderscheiden van die twee zijden ook maar tijdelijk. Want wat God voor ogen staat, is toch dat ooit – en het liefst zo snel mogelijk – die twee kanten helemaal samenvallen. Dat God alles in allen zal zijn. Dat God bij mensen zal wonen en dat mensen zijn volken zijn.
Dat lijkt me heerlijk. Dan is de kerk overbodig geworden, dan hoeven stukjes als dit niet meer geschreven te worden. Dan kun je je met andere dingen vertreden omdat die eenvoudige waarheid vervroegd is ingetreden.
ds. Reinier Beltman
| terug
|
|
|
|
|
|